Хатынь - невялікая беларуская вёска, назва якой стала сімвалам бязлітаснасці нацысцкіх акупантаў і пакут мірнага насельніцтва падчас Вялікай айчыннай вайны. Гэта не проста гістарычны факт, а глыбокая рана ў памяці народаў, якая нагадвае пра жахлівыя злачынствы супраць чалавечнасці.
1943 год быў адной з самых цяжкіх для акупаваных тэрыторый Беларусі. Партызанскі рух набіраў сілу, і акупанты адказвалі на гэта жорсткімі карнымі аперацыямі.
Раніцай 22 сакавіка 1943 года атрад беларускіх калабарацыяністаў, а таксама эсэсаўцы з батальёна СС «Дзірлевангер», якія праводзілі антыпартызанскую аперацыю «Зімовае чараўніцтва», сутыкнуліся з партызанамі недалёка ад Хатыні. У выніку перастрэлкі быў забіты нямецкі афіцэр. У адказ на гэта акупанты прынялі рашэнне сцерці Хатынь з зямлі.
Усе жыхары вёскі, ад немаўлят да глыбокіх старых, былі сагнаныя ў драўляную адрыну. Тыя, хто спрабаваў уцячы, былі расстраляныя на месцы. Затым хлеў абклалі саломай і падпалілі. Крыкі і стогны зачыненых усярэдзіне людзей зліваліся з трэскам падпаленага дрэва. Агонь паглынаў усё, не пакідаючы шанцаў на выратаванне. Толькі некалькім дзецям і аднаму даросламу - Іосіфу Камінскаму - цудам удалося выжыць, але і яны атрымалі жудасныя апёкі і раненні.
Пасля знішчэння Хатыні карнікі працягнулі свой крывавы шлях, спальваючы іншыя вёскі. Трагедыя Хатыні не была адзінкавым выпадкам. Падобныя зверствы здзяйсняліся па ўсёй Беларусі, дзе за гады акупацыі было знішчана больш за 9 200 вёсак, з іх 619 разам з усім ці часткай насельніцтва.
У пасляваенныя гады Хатынь стала мемарыяльным комплексам, які ўвекавечвае памяць аб ахвярах нацызму. Тут знаходзіцца адзіная ў свеце «Могілкі вёсак» – сімвалічныя скрыні з зямлёй са 185 спаленых вёсак, якія так і не былі адноўлены. Званы Хатыні, якія гучаць над гэтым журботным месцам, нагадваюць усяму свету аб недапушчальнасці паўтарэння такіх падзей.
У цэнтры мемарыяльнага комплексу Хатынь узвышаецца шасціметровая бронзавая скульптура «Непакорны чалавек». Гэтая кампазіцыя адлюстроўвае постаць пажылога селяніна з мёртвым хлопчыкам на руках - момант крайняга смутку, болі і гонару адначасова. Прататыпам вобраза стаў Іосіф Камінскі, адзіны дарослы, які выжыў пасля спалення Хатыні: у ноч трагедыі ён адшукаў сярод целаў свайго смяротна параненага сына, які памёр у яго на руках. Скульптар перадаў адчуванне невымоўнай страты і ўсенароднай трагедыі менавіта праз гэты эпізод.
Сімвалічныя печкавыя трубы і званы - адзін з ключавых вобразаў мемарыяльнага комплексу Хатынь. Гэтыя трубы сімвалізуюць тое нямногае, што нярэдка заставалася ад беларускіх вёсак пасля карных акцый: толькі печкавыя трубы, выбеленыя і апаленыя пажарам.
На вяршынях гэтых абеліскаў умацаваны званы. На кожным абеліску размешчана мемарыяльная дошка з імёнамі жыхароў, якія загінулі ў гэтым доме. Званы тэлефануюць кожныя 30 секунд, напаўняючы мемарыял журботным гукам: гэты бесперапынны звон нагадвае аб беззваротнай страце, кожную хвіліну пекла, перажытага жыхарамі Хатыні і тысяч іншых знішчаных вёсак Беларусі. Ідэя са званамі ўзнікла ў архітэктараў, каб Хатынь «не змоўкла», каб гук смутку і памяці заўсёды быў чутны, нагадваючы аб неабходнасці памятаць трагедыі мінулага і перасцерагаючы жывых ад іх паўтарэння.
Могілкі вёсак у мемарыяльным комплексе Хатынь - унікальны помнік, які ўвекавечвае памяць аб 185 беларускіх вёсках, знішчаных нацыстамі разам з іх жыхарамі і не адноўленых пасля вайны. Кожнай вёсцы прысвечана сімвалічная магіла - своеасаблівае папялішча з жалобнай урнай, у якой захоўваецца зямля з месца былой вёскі. У цэнтры кожнай магілы размешчаны п'едэстал у выглядзе мовы полымя, які сімвалізуе тое, што вёска была спалена агнём.
Сцяна смутку ў мемарыяльным комплексе Хатынь уяўляе сабой доўгі жалезабетонны блок з нішамі, у якіх размешчаны мемарыяльныя пліты з назвамі звыш 260 нацысцкіх канцлагераў смерці і месцаў масавага знішчэння людзей на тэрыторыі Беларусі. Архітэктурна сцяна нагадвае турэмныя камеры і крэматарыяльныя агароджы, што ўзмацняе атмасферу памяці і смутку па мільёнах ахвяр, прынесеных у гады Другой сусветнай вайны.
Дрэва жыцця ў мемарыяльным комплексе Хатынь - гэта сімвалічны помнік, які ўвекавечвае памяць 433 беларускіх вёсак, знішчаных нямецкімі акупантамі падчас Вялікай Айчыннай вайны, але адроджаных пасля паражэння фашызму на галінах гэтых металічных "дрэваў" у мястэчках.
Гэты мемарыяльны элемент сімвалізуе надзею, адраджэнне і жыццё, якое, нягледзячы на страшныя страты і разбурэнні, здолела зноў прарасці з попелу вайны. «Дрэва жыцця» становіцца не толькі данінай памяці загінуўшым, але і знакам нязломнага духу народа, які перамог у барацьбе за свабоду і захаванні сваёй зямлі.
Плошча памяці ў мемарыяльным комплексе Хатынь - гэта цэнтральная, сімвалічная прастора, дзе вяршыцца чытанне памяці загінуўшых у страшнай трагедыі Другой сусветнай вайны. У цэнтры плошчы растуць тры бярозы, якія сімвалізуюць тых, хто выжыў, а на месцы чацвёртай бярозы гарыць Вечны агонь - сімвал памяці пра кожнага чацвёртага жыхара Беларусі, які загінуў у гады вайны. Гэтая кампазіцыя наглядна адлюстроўвае вялізныя страты беларускага народа і выклікае глыбокія эмоцыі смутку і павагі.
Наведванне новага музея на тэрыторыі мемарыяльнага комплексу, які адкрыўся ў сакавіку 2023 г., у праграму групавой зборнай экскурсіі НЕ ЎВАХОДЗІЦЬ! Наведванне музея можа быць арганізавана толькі для індывідуальных груп у колькасці не больш за 10 чалавек і для асоб строга старэйшых за 12 гадоў.
*Экскурсія праводзіцца на рускай мовеПакіньце ўсе клопаты па арганізацыі паездкі нам, каб вы маглі не турбавацца аб дэталях.
Экскурсіі праводзяцца сертыфікаванымі гідамі з вялікім багажом ведаў і досведу.
Падарожнічайце з задавальненнем у сучасных аўтобусах і мікрааўтобусах, абсталяваных усім неабходным для камфортнай паездкі.
Сустрэча на чыгуначным вакзале ў Мінску - лёгка дабрацца з любога пункта горада.
Мы праводзім зборныя экскурсіі ў Хатынь на рэгулярнай аснове. Проста абярыце зручную дату і далучайцеся да групы.
09.03.2025
Прекрасная экскурсия, очень понравилась девушка-экскурсовод в самой Хатыни. Экскурсия информативная, отличная подача. От голоса пробирали мурашки.
16.07.2025
Экскурсия в Хатынь произвела впечатление, это место рекомендуем к посещению, желательно с детьми. Учитывайте возраст ребенка, на мой взгляд от 10 лет оптимальный возраст для посещения мемориала, больше осознания случившегося. Очень понравилась гид от самого мемориала, девушка молодая, но повествование вела очень торжественно и все прониклись сразу, многие достали платки. Мемориал большой, нам дали свободное время, мы могли зайти в музей, но решили использовать это время на осмотр всей территории мемориала. Из нашей группы мало кто посетил музей.
25.07.2025
Все просто супер
25.07.2025
Все просто супер
16.07.2025
Здесь должен побывать каждый!!!!!
11.07.2025
Экскурсовод Наталья, безусловно, знает материал, но преподносит его достаточно сумбурно, многое остается без объяснения, что не позволяет полностью погрузиться в тему. На мемориале экскурсовод рассказывала все очень проникновенно, даже пробивала на слезу, но иногда было плохо слышно. Гарнитура, я думаю, решила бы проблему. Посещение музея не входило в экскурсию, но мы его посетили. Интересно, но в целом не очень информативно.
04.07.2025
Экскурсия была хорошо организована, встреча в удобном месте, очень хороший комфортабельный автобус, экскурсовод интересно рассказывал, пока добирались до Хатыни. Немного больше хотелось бы свободного времени на месте. А так, все понравилось.
08.05.2025
Все отлично!
29.06.2025
Спасибо большое, все прошло хорошо
29.06.2025
Слова тут наверное будут лишними, одно из первых мест которое следует посетить при путешествии в Беларусь в обязательном порядке